Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2011

Βροχή, ατμός και ταχύτητα

   H Αμερικανίδα θεωρητικός Linda Nochlin απορρίπτει τον Τέρνερ ως σύγχρονο, γιατί το πασίγνωστο έργο του "Rain, Steam, and Speed" "...χρησιμοποιεί τις ίδιες προοπτικές τεχνικές που χρησιμοποιούσε ο Κλωντ Λορραίν τον 17ο αιώνα". Πέρα από το γεγονός ότι δεν αρκεί μόνο ένα έργο για να δεχτούμε ή να απορρίψουμε κάποιον ως σύγχρονο ή όχι, το πρόβλημα με αυτή την άποψη είναι ότι αυτό που χρησιμοποιεί ο Τέρνερ στο συγκεκριμένο έργο, δεν είναι ακριβώς προοπτική. Το σημείο οράσεως είναι στον αέρα, ο ορίζοντας μάλλον απών, το σημείο φυγής "βρίσκει" στη δισδιάστατη επιφάνεια του καμβά, ενώ η πρόσοψη της ατμομηχανής είναι πολύ πιο έντονη, ευκρινής και καθαρή απ' ό,τι επιτρέπουν οι κανόνες της ατμοσφαιρικής προοπτικής. Δηλαδή, η γραμμική και η ατμοσφαιρική προοπτική βρίσκονται σε πλήρη ασυμφωνία μεταξύ τους και χρησιμοποιούνται μόνο όπως συμφέρει τον καλλιτέχνη. Ο Τέρνερ δεν ενδιαφέρεται να δώσει μια ρεαλιστική εντύπωση βάθους ή να ξεγελάσει το μάτι του θεατή.  Αντιθέτως, χρησιμοποιεί κάτι που μοιάζει με προοπτική -την πανίσχυρη διαγώνιο της γέφυρας και την ατμοσφαιρική προοπτική των χρωμάτων- για να βγάλει το τρένο από το κάδρο, χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα δύο αντιθετικές κινήσεις: μία προς τα έξω και μία προς τα μέσα. Με αυτό τον τρόπο, αποδίδει με τέλεια εκφραστικότητα το νόημα όλου του πίνακα: την παράφορη ορμή της βιομηχανικής επανάστασης και το πέρασμα στον νέο κόσμο. Υπό αυτή την έννοια, όχι μόνο είναι εντελώς ξεκομμένος από τις ιδεολογικές και πρακτικές χρήσεις της προοπτικής, αλλά ταυτόχρονα υπονομεύει και τις παραδοσιακές αξίες της,  καθιστώντας το έργο του τη γέφυρα που ένωσε τον παλιό κόσμο με τον νέο. 

Τέρνερ: Βροχή, ατμός, ταχύτητα




Δεν υπάρχουν σχόλια: