Ο Γουίλιαμ Χένρυ Χάντ (1790-1864) ήταν ένας Άγγλος ζωγράφος του 19ου αιώνα που έγινε γνωστός κυρίως για τις νεκρές φύσεις του και την εξαίρετη τεχνική τους, δουλεύοντας πουαντιγιστικά διαφανές χρώμα (ακουαρέλα) πάνω σε αδιαφανές υπόστρωμα από λευκό του τσίγκου. Ο ίδιος έλεγε ότι δουλεύει "αγνό χρώμα πάνω σε αγνό χρώμα". Το περίεργο είναι ότι αυτός ο ασήμαντος ζωγράφος με την νατουραλιστική νοοτροπία και τα λαμπερά χρώματα που παραπέμπουν απευθείας στις στραφταλιστές χρωματικές ποιότητες της Ενετικής Αναγέννησης, φαίνεται να είχε πολύ μεγάλη επίδραση στην τέχνη που ήρθε μετά απ' αυτόν με τρόπους μάλλον αναπάντεχους.
Αφ' ενός μεν επηρέασε πάρα πολύ τους Προραφαηλίτες (με την εμμονή τους στη λεπτομέρεια και την τεχνική "wet white" που δανείστηκαν από τον Χαντ και που έδωσε στους πίνακές τους τις λαμπερές χρωματικές ποιότητες που τον προηγούμενο αιώνα είχαν κάνει τον Σερ Τζόσουα Ρέυνολντς να καταστρέψει βενετσιάνικους πίνακες αξίας προκειμένου να βρει τα μυστικά τους), αφ' ετέρου δε οι νεκρές φύσεις του ίσως να έθεσαν εμμέσως τις βάσεις για τον Ιμπρεσσιονισμό και τον Ντιβιζιονισμό. Όχι σε αισθητικό επίπεδο, αλλά σε τεχνικό. Κι αυτό γιατί δούλευε τα έργα του κουκίδα-κουκίδα με τεράστια υπομονή, χρησιμοποιώντας αγνό χρώμα και βασιζόμενος στην επονομαζόμενη οπτική ανάμιξη των χρωμάτων. Όπως έγραψε ο Γουίλιαμ Σίκετ το 1910 (Fathers and Sons, Art News, 7 April 1910) "...κοίταζα τα εξαιρετικά δείγματα δουλειάς του τις προάλλες και σκεφτόμουν πώς το έργο του προεικόνιζε την τεχνική των Ιμπρεσσιονιστών που χτίζουν ένα ευαίσθητο όλο από μικρές πινελιές. Σκεφτόμουν αυτό και τον Πισσαρό και πως και στις δύο περιπτώσεις η διαίρεση των χρωμάτων σε μικρές πινελιές έφερνε τα επιθυμητά αποτελέσματα."
Πώς όμως έφτασε στους Ιμπρεσσιονιστές και τους Μεταϊμπρεσιονιστές, αν έφτασε; Προφανώς, ίσως να μην έχει νόημα να ψάξουμε ποιων ζωγράφων τα έργα ο Μονέ μελέτησε στο Λονδίνο όταν μετακόμισε εκεί το 1870. Ξέρουμε όμως ότι οι Ιμπρεσιονιστές έχουν δεχτεί άμεση επιρροή από τον Τέρνερ και τον Κόνσταμπλ. Αυτό όμως που έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον είναι κάποια γραπτά του Τζον Ράσκιν, ο οποίος το 1857 στα Στοιχεία Σχεδίου (The Elements of Drawing) συμβούλευε τους μαθητές του, μεταξύ άλλων, να δουλεύουν παραθέτοντας αγνά χρώματα σε κουκκίδες και να μελετήσουν προσεκτικά τα έργα του Χαντ σε σχέση με αυτή την τεχνική. Κι ακόμα, να βλέπουν πάντα το χρώμα που υπάρχει στις σκιές, να διαβαθμίζουν πάντα τα χρώματά τους, να μην χρησιμοποιούν μαύρο παρά μόνο σπανίως, να δουλεύουν με αδιαφανές υλικό και να ζωγραφίζουν αυτό που βλέπουν στη φύση. Σύμφωνα με τον Γουίνφορντ Ντιούχερστ (Wynford Dewhurst) o Μονέ φέρεται να δήλωσε σε Βρετανό δημοσιογράφο το 1900 ότι το 90% της θεωρίας των Ιμπρεσσιονιστών βρίσκεται σ' αυτό το βιβλίο του μεγαλύτερου κριτικού και θεωρητικού της Βικτωριανής Αγγλίας, το οποίο όμως δεν μεταφράστηκε στα Γαλλικά, παρά μόνο το 1894 από τον Robert de la Sizeranne. Από την άλλη, αυτό που μεταφράστηκε στα Γαλλικά ήταν το έργο Modern Chromatics του Ogden Rood που περιείχε αποσπάσματα από το εν λόγω έργο του Ράσκιν σε σχέση με τη διαίρεση και την ανάλυση των χρωμάτων και το οποίο πράγματι έπεσε στα χέρια του Σερά.
Τα παραπάνω βέβαια δεν σημαίνουν ότι ο Χάντ ή ο Ράσκιν εφηύραν τον Ιμπρεσσιονισμό ή τον Ντιβιζιονισμό. Ανάλογες τεχνικές είχε χρησιμοποιήσει ο Τέρνερ και άλλοι σε λάδι, ενώ ψήγματά τους βρίσκουμε ήδη από την Αναγέννηση στα έργα του Μπελίνι και του Τισιανού. Είναι όμως μια πολύ ωραία ματιά στην ταυτόχρονη εκδήλωση συγγενικών ιδεών και στις δύο πλευρές της Μάγχης, αλλά και στις δυνάμεις και τις επιρροές που - αιτιατά ή μη - προανήγγειλαν και προετοίμασαν συγχρονικά τη γένεση των κινημάτων του Ιμπρεσσιονισμού και του Ντιβιζιονισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου